استاندارد های برق‌ کشی ساختمان

استانداردهای بین المللی برق ساختمان مجموعه ای از دستورالعمل ها برای طراحی و نصب سیم کشی برق در ساختمان ها هستند. هدف از این کد ارائه استانداردهایی برای ارائه سیستم های سیم کشی برق است که از مردم و اموال آنها محافظت می کند. چنین سیم کشی مشمول استانداردهای ایمنی سختگیرانه است. نوع سیم و کابل برق با توجه به ولتاژ کاری و ظرفیت جریان مدار و همچنین محدودیت های محیطی مانند دمای محیط، سطح رطوبت، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مواد شیمیایی تعیین می شود. تجهیزات حفاظت مدار، کنترل و توزیع در سیستم های سیم کشی ساختمان بر اساس اندازه گیری ولتاژ، جریان و عملکرد است. برای اطمینان از اینکه سیم کشی ها و تجهیزات مربوطه به درستی طراحی، انتخاب و نصب شده اند و ایمن هستند، باید با استانداردهای بین المللی برق ساختمان مطابقت داشته باشند.

قوانین، اصول و استانداردهای برق کشی ساختمان چیست؟

این مجموعه قوانینی است که توسط وزارت مسکن و شهرسازی برای تضمین ایمنی، سلامت، استفاده مناسب، آسایش و کارایی اقتصادی وضع شده است. برقکارهای ساختمان باید با این قوانین آشنا باشند و هنگام برق کشی ساختمان از آنها استفاده کنند. به طور کلی سیم کشی ساختمان باید مطابق با ضوابط و مقررات نشریه 110 و مبحث 13 مقررات ملی ساختمان باشد تا از مشکلات جانبی جلوگیری گردد. یکی از مسائلی که باید در استانداردهای سیم کشی مورد توجه قرار گیرد باید با استفاده از نقشه استاندارد تهیه شده توسط مهندسان برق مورد بررسی قرار گیرد. البته قبل از طراحی پلان سیم کشی باید مواردی مانند نوع ساخت، زیربنای ساختمان، مدل سقف، نوع ساخت دیوار، نوع ساخت کف و… مورد توجه قرار گیرد. همچنین از دیگر عواملی که بر استاندارد سیم کشی تأثیر می گذارد، می توان از فاصله و محل پریزها، ظرفیت فیوز ساختمان، سطح مقطع سیم های لازم و … صحبت کرد.

یکی از موارد بسیار مهم و حیاتی در حین ساخت و ساز ساختمان که باید طبق معیارهای خاصی انجام شود، سیم کشی برق است. سیم کشی باید بر اساس قوانین سیم کشی انجام شود، زیرا بی احتیاطی در این کار می تواند هزینه های جبران ناپذیر و تلفات جانی را به همراه داشته باشد. علاوه بر سیم کشی برق، برای تلفن های ثابت که معمولاً سیم کشی فویلی 4 رشته ای هستند، سیم کشی خاصی نیز باید اجرا شود.
 

 

قوانین و دستورالعمل های ایمنی برق‌کشی ساختمان

از جمله مهم ترین قوانین و شرایط استانداردی که در برق کشی ساختمان باید در نظر گرفته شود و به عنوان قوانین تقریباً جهانی در این زمینه شناخته می شود، در صورت رعایت آنها می توانید از ایمنی سیم کشی و ساختمان اطمینان حاصل کنید، شامل موارد زیر است:

– ابتدا باید متوجه شوید که سیم کشی نیاز به دانش و تخصص دارد پس از افراد مجرب و با تجربه در این زمینه استفاده کنید.
– با توجه به حساسیت سیم کشی در زمان تکمیل ساختمان، لازم است از بهترین و با کیفیت ترین لوله برق، متریال و تجهیزات مورد نیاز سیم کشی برای استفاده طولانی مدت استفاده شود.
– رعایت ظرفیت استاندارد فیوزهای مورد استفاده در قطعات مختلف.
– محل قرارگیری وسایل برقی (به خصوص وسایل بزرگ مانند لوازم آشپزخانه) باید مشخص باشد و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
– در سیم کشی ساختمان برای صرفه جویی در استفاده از تجهیزات و تضمین افزایش امنیت لازم است از هرگونه شلوغی پرهیز شود.
– فاصله پریزهای برق آشپزخانه تا کابینت 30 سانتی متر، پریز یخچال از کف 120 سانتی متر و پریزهای ماشین لباسشویی و اجاق گاز در ارتفاع 80 سانتی متری از کف باشد.
– فیوزهای جداگانه برای دستگاه های خاصی که برق بیشتری مصرف می کنند مانند کولر گازی یا آبی تعریف کنید.

استانداردهای کلید در برق کشی ساختمان

از کلیدها در سیستم های جریان متناوب برای قطع و وصل سیستم الکتریکی استفاده می شود. جریان اسمی کلیدها، بسته به نوع باری که متصل و قطع می شود، باید برابر یا بیشتر از موارد ذکر شده در زیر باشد:

1. برای بارهایی با ظرفیت قدرت واحد مثل لامپ‌های رشته‌ای برابر با جریان مصرف، برای بارهای با ظرفیت قدرت ری اکتیو مثل موتورها یک و نیم برابر جریان مصرف، برای بارهایی با ضریب قدرت خازنی مثل کاپاسیتیو و لامپ های گازی و … 2 برابر جریان می‌باشد.

2. کلیدهای کنترل مدار باید هادی فاز را قطع و وصل کنند. قطع و وصل هادی خنثی برای کنترل مدار ممنوع است.

3. کلیدهای تبدیل نباید با استفاده از روش غلط که در آن هم رسانای فاز و هم رسانای خنثی به کلید وصل می‌شود سیم کشی گردد.

تنظیم استانداردهای برق کشی ساختمان از نظر ظرفیت فیوز

برای ظرفیت فیوز باید بدانید که استانداردهای برق ساختمان باید بررسی شود. هر فیوز باید با توجه به توانایی خود بررسی شود و برخی از استانداردهای آنها عبارتند از:

1. هر فیوز روشنایی ساختمان حدود 10 آمپر ظرفیت دارد.

2. هر فیوز کنتور ساختمان تقریباً 25 آمپر است.

3. ظرفیت هر فیوز برای پریز ساختمان باید حدود 16 آمپر باشد.

4. ظرفیت فیوزها برای فیوز اصلی ساختمان و کولرگازی حدود 20 آمپر باشد.

در نظر گرفتن ظرفیت هر فیوز در هر قسمت از ساختمان بسیار مهم است. اگر استانداردهای لازم فیوز را نداشته باشند، خطری جدی برای ساختمان ایجاد می کند که باید از آن جلوگیری کرد.

اصول و استاندارد سیم در برق‌کشی خانگی

سیم های مورد استفاده در سیم کشی ساختمان باید دارای اندازه های استاندارد از جمله موارد زیر باشد.

• سیم های مورد استفاده برای سیم کشی وسایل روشنایی باید دارای سطح مقطع 1.5 میلی متر باشند.
• برای سیم کشی پریز ها از سیم هایی با مقطع 2.5 نیز استفاده می شود.
• سطح مقطع استاندارد سیم های برق اصلی باید 4 میلی متر باشد.
• برای اتصال کولر گازی باید از سیم هایی با سطح مقطع 4 میلی متر استفاده کرد.
• انشعابات کنتور باید دارای ظرفیت کافی برای جلوگیری از افت ولتاژ در اثر افزایش ناگهانی جریان باشند.
• اگر تعداد انشعابات کنتور کافی نباشد، ممکن است به دلیل سوختن فیوز، کل ساختمان قطع شود.

فواید استاندارد سازی سیم کشی برق ساختمان

رعایت اصول و قواعد در این زمینه بدون شک منافعی را هم برای مجریان و هم برای مصرف کنندگان نهایی به همراه خواهد داشت. سیم کشی برق ساختمان باید به گونه ای باشد که ضمن حفظ ایمنی، سهولت استفاده و استفاده را در آینده به همراه داشته باشد:

فایده اول: با رعایت فاصله سیم‌کشی برای کاربردهای مختلف از سطح کف، امکان دسترسی آسان‌تر فراهم می‌شود. برای مثال زمانی که کلیدها و پریزها در جای مناسب و در ارتفاع استاندارد از دیوار قرار می گیرند، به راحتی می توان از آنها استفاده کرد.

فایده دوم: بهینه سازی نمودن هزینه ها، در یک کار اجرایی نظیر سیم کشی برق ساختمان، تعدیل هزینه ها از اهمیت زیادی برخوردار است و با انتخاب متریال صحیح، قطر مناسب سیم ها با توجه به نوع کاربرد، می توان تا حد زیادی در هزینه ها صرفه جویی نمود و همچنین با انجام کار به شیوه های اصولی از ایجاد مشکلات بعدی و هزینه های آتی نیز جلوگیری کرد.

فایده سوم: اگر هنگام سیم کشی برق ساختمان مثلا در آشپزخانه به محل قرارگیری وسایل و تجهیزات خاصی توجه کنید و با توجه به نوع این وسیله و کاربرد آن سیم کشی ایمن را انجام دهید، در آینده دچار مشکل خواهید شد. چون در ارتفاع مناسب نصب شده اند.